Wydział Biologii UAM jako członek Krajowej Sieci Informacji o Bioróżnorodności (KSIB) jest jednym z partnerów realizujących projekt Polski Węzeł GBIF (Global Biodiversity Information Facility – Światowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności), który jest koordynowany przez Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. GBIF to międzynarodowa sieć i infrastruktura danych finansowana przez rządy krajów na całym świecie. Jej celem jest zapewnienie każdemu, niezależnie od miejsca, otwartego dostępu do danych na temat wszelkich form życia na Ziemi. Menedżerami danych Za realizację projektu ze strony Wydziału Biologii UAM odpowiadają prof. dr hab. Jerzy Błoszyk i dr hab. Maciej Nowak pełniąc funkcję menedżerów danych na Wydziale.
Jednym z kluczowych zadań w ramach projektu jest wdrożenie standardów GBIF w zakresie zarządzania danymi o różnorodności biologicznej gromadzonymi przez jednostki naukowe. Standardy zapewnią zgodność formatu danych z zasadami FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) oraz otwartego dostępu (Open Science), co przełoży się na zwiększenie widoczności i wykorzystania wyników badań prowadzonych w Polsce na arenie międzynarodowej.
Dzięki udziale w projekcie Polski Węzeł GBIF, Wydział Biologii UAM wzmocni swoją pozycję w globalnej sieci wymiany informacji o bioróżnorodności oraz przyczyni się do rozwoju otwartej nauki w Polsce. Zainteresowanych opublikowaniem tzw. datasetów okazów czy obserwacji terenowych, w tym prób terenowych (gleba, woda, ściółka) lub tylko informacji o posiadanych kolekcjach przyrodniczych wykorzystanych już w badaniach naukowych zapraszamy do kontaktu z menedżerami danych Wydziału Biologii UAM.
Do największych zalet GBIF należy zaliczyć:
- Repozytorium dziedzinowe (biologia),
- Trwały identyfikator zasobów DOI: Repozytorium nadaje trwały identyfikator DOI dla zbiorów danych, co umożliwia stabilne i jednoznaczne odniesienie do danych,
- Dodatkowe informacje w metadanych: W metadanych można umieścić dodatkowe informacje, takie jak ORCID lub DOI publikacji, co ułatwia powiązanie danych z odpowiednimi autorami lub publikacjami,
- Standard metadanych zgodny ze standardami EML: Język Metadanych Ekologicznych (Ecological Metadata Language), a danych zgodny z Darwin Core (DwC). Repozytorium stosuje standardy metadanych zgodne ze standardami EML: Język Metadanych Ekologicznych, co zapewnia jednolity i zrozumiały opis danych. Datasety przygotowane są zgodnie ze standardem Darwin Core (DwC), który umożliwia wykorzystanie różnych rozszerzeń, umożliwiających m. in. opis relacji pomiędzy organizmami albo wygodne połączenie rekordów w tabeli z obrazami czy istniejącymi publikacjami (pełna lista dostępnych rozszerzeń dostępna tutaj: https://rs.gbif.org/extensions.html),
- Metadane mają domyślną licencję CC0: Wprowadzone metadane mają domyślnie nadaną licencję CC0, co oznacza, że są dostępne w domenie publicznej,
- Spełnianie zasad FAIR: Repozytorium spełnia zasady FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable), co ułatwia łatwe i skuteczne odnajdywanie i wykorzystywanie danych,
- Dostęp do różnych licencji: Repozytorium umożliwia nadawanie licencji zgodnych z Creative Commons (CC) w obszarze CC0, CC-BY oraz CC-BY-NC. Dla zbiorów danych rekomendowana jest licencja CC BY 4.0,
- Bezpłatne gromadzenie i udostępnianie danych: Gromadzenie i udostępnianie danych w tym repozytorium jest całkowicie bezpłatne,
- Brak ograniczeń co do wielkości danych: Nie ma ograniczeń co do maksymalnej wielkości deponowanych zbiorów danych (dataset),
- Bezpieczne przechowywanie danych w Polskim Węźle GBIF: Zasoby repozytorium są przechowywane na serwerach utrzymywanych przez Uniwersytet Warszawski,
- Różnorodne typy danych biologicznych – od genów po ekosystemy: Można zdeponować różnorodne typy danych, w tym dane tabelaryczne o występowaniu gatunków i zdjęcia oraz sekwencje genetyczne wytworzone, zebrane lub opisane na potrzeby prowadzenia badań naukowych. Ponadto dane można powiązać z publikacją zdeponowaną w innych bazach danych.